تراکم و تنوع جامعه پرندگان آشیانه حفره‌ای در پارک ملی گلستان

این پژوهش، جهت بررسی تاثیر متغیرهای محیط‌زیستی موثر بر فراوانی و تنوع جامعه پرندگان آشیانه حفره‌ای در پارک ملی گلستان انجام پذیرفت. شاخص‌های تراکم، تنوع و همباشی پرندگان با متغیرهای محیط‌زیستی با استفاده از روش نمونه‌برداری مسافتی و روش رج‌بندی مورد مطالعه قرار گرفت. پرندگان و متغیرهای محیط‌زیستی به فاصله شعاعی 25 متر از هر یک از 122 نقطه نمونه‌برداری بررسی شد. محور اول آنالیز تطبیقی متعارف دو گروه عمده از پرندگان را از یکدیگر متمایز نمود. گروه اول، شامل گونه‌های آشیان حفره‌ای ثانویه نظیر الیکایی، چرخ‌ریسک بزرگ، چرخ‌ریسک پس‌سر سفید، سینه‌سرخ و مگس‌گیر سینه‌سرخ همبستگی مثبتی با تعداد درختان با ارتفاع کمتر از 10 متر، تعداد درختان با قطر برابر سینه کمتر از 20 و 20-50 سانتی‌متر داشت. گروه دوم، شامل دارکوب خال‌دار بزرگ، دارکوب خال‌دار کوچک، دارکوب سیاه، کمرکلی جنگلی و دارخزک که بیشتر آن‌ها جزء پرندگان آشیان حفره‌ای اولیه هستند، همبستگی مثبتی را با ارتفاع درختان، ارتفاع درختان خشک سرپا، قطر برابر سینه درختان خشک سرپا، درجه پوسیدگی درختان خشک سرپا، ارتفاع درختان خشک افتاده، قطر برابر سینه درختان خشک افتاده، درجه پوسیدگی درختان خشک افتاده و تعداد درختان با قطر برابر سینه بیش از 100 سانتی‌متر داشت. نمایه غنای N2،شاخص تنوع شانون و شاخص یکنواختی گونه‌ای کامارگو همگی دارای بیشترین ارزش عددی در ارتباط با متغیرهای زیستگاهی همچون ارتفاع و قطر خشکه‌دارهای سرپا، ارتفاع و قطر خشکه‌دارهای افتاده، تعداد درختان با ارتفاع زیاد و قطر برابر سینه بیش از 100 سانتی‌متر و رده بالای پوسیدگی خشکه‌دارها بودند. نتایج این تحقیق بیان‌گر اهمیت متغیرهای زیستگاهی به ویژه خشکه‌دارها و درختان کهن‌سال در حفظ تنوع جامعه پرندگان به‌ویژه پرندگان آشیانه حفره‌ای و در نتیجه حفظ تنوع زیستی بوم‌سازگان‌های جنگلی است.